Işıtım Nedir? TDK Anlamı, Kökeni, Kullanımı ve Örnekler

Giriş: "Işıtım" kelimesi günlük dilde sık kullanılmasa da özellikle edebi ve teknik metinlerde karşımıza çıkan önemli bir terimdir. Peki bu kelime tam olarak ne anlama geliyor? TDK'ya göre tanımı nedir? Gelin birlikte inceleyelim.

1. TDK'ya Göre Işıtım Nedir? Türk Dil Kurumu sözlüklerinde "ışıtım" kelimesi şu şekilde tanımlanmaktadır:

  • Işık yayma, aydınlatma eylemi
  • Bir yeri veya nesneyi ışıklandırma işlemi
  • (Fizik) Işık enerjisi yayma süreci

2. Kelimenin Kökeni ve Yapısı "Işıtım" kelimesi Türkçe kökenlidir:

  • Kök: "Işık" isminden
  • Ek: "-tım" yapım eki (eylemden isim türeten ek)
  • Yapı: Işık + tım = Işıtım

3. Eş Anlamlı ve Yakın Anlamlı Kelimeler

  • Aydınlatma
  • Işıklandırma
  • Tenvir (Arapça kökenli, edebi dilde)
  • Parıltı
  • Aydınlık verme

4. Zıt Anlamlı Kelimeler

  • Karartma
  • Loşlaştırma
  • Karanlık
  • Işık kesme

5. Diğer Dillerdeki Karşılıkları

  • İngilizce: Illumination, lighting
  • Arapça: إضاءة (Ida'a)
  • Almanca: Beleuchtung
  • Fransızca: Éclairage

6. Kullanım Örnekleri ve Cümle İçinde Örnekler

  • "Mimar, binanın ışıtım sistemini özenle tasarladı."
  • "Şehrin ana meydanının gece ışıtımı turistleri büyülüyor."
  • "Fotoğrafçılıkta doğru ışıtım, en önemli unsurlardan biridir."

7. Teknik ve Bilimsel Kullanımlar

  • Fizikte: Işık yayılımı
  • Mimarlıkta: Yapı aydınlatması
  • Fotoğrafçılıkta: Işıklandırma teknikleri

8. Işıtım ile İlgili Deyim ve Atasözleri Türkçede "ışıtım" kelimesiyle doğrudan ilgili bir deyim veya atasözü bulunmamakla birlikte, ışıkla ilgili şu ifadeler kullanılır:

  • "Işık göstermek" (yol göstermek, aydınlatmak)
  • "Işığı kesmek" (aydınlatmayı durdurmak, mecazen destek vermemek)

9. Yazım Kuralları ve Kullanım Uyarıları

  • "Işıtım" yazımında dikkat edilmesi gerekenler:
    • Baştaki "ı" harfi noktasız yazılır
    • "Ş" harfinden sonra "ı" gelir
    • "-tım" eki ayrı yazılmaz

10. Günlük Hayatta Kullanımı Işıtım kelimesi daha çok:

  • Teknik belgelerde
  • Mimari projelerde
  • Fizik kitaplarında
  • Profesyonel fotoğrafçılık terimlerinde kullanılır.

Sonuç: "Işıtım" kelimesi, Türkçenin zengin kelime hazinesinde önemli bir yere sahip teknik bir terimdir. Doğru kullanıldığında hem günlük hayatta hem de profesyonel alanlarda anlatımı güçlendiren bir kelimedir. Kelimenin TDK'daki tanımını ve kullanım örneklerini öğrenmek, Türkçeyi daha doğru ve etkili kullanmamıza yardımcı olacaktır.

Ek Okuma Önerileri:

  • Türkçede Işıkla İlgili Terimler
  • Teknik Metinlerde Doğru Türkçe Kullanımı
  • Aydınlatma Teknolojileri Tarihi