Akıl TDK Türkçe sözlük anlamı ne demek?
Akıl kelimesinin sözlük anlamı, eş ve zıt anlamlı karşılıkları, diğer dillerdeki anlamları, Akıl hakkında örnek cümleler, atasözü ve deyimler...
Kelime: Akıl
Kökeni: "Arapça ʿaḳl" kelimesinden Türkçeye geçmiştir.
Anlamlar:
1. Düşünme, anlama ve kavrama gücü, us
Özelliği / Tipi / Türü: Isim
2. Öğüt, salık verilen yol
Örnek: "Bu aklı size kim verdi."
3. Düşünce, kanı
Örnek: "Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine aç bir kahve!"
4. Bellek
Özelliği / Tipi / Türü: Ruh bilimi
Örnek: "Hâlâ aklımda o tufan yağmuru."
İçinde Akıl geçen birleşik ve kökteş kelimeler: akılalmaz, akıl defteri, akıl dışı, akıl dişi, akıl doktoru, akıl hastanesi, akıl hastası, akıl hocası, akıl kârı, akıl kethüdası, akıl kumkuması, akıl kutusu, akıl küpü, akıl zayıflığı, akıldan yoksun, akıllara seza, akıllara şifa, akıllara zarar, akıllara ziyan, koyma akıl, oyma akıl, akla yakın, akla yatkın, akla zarar, akla ziyan, aklı başında, aklıevvel, aklı kıt, aklıselim, aklı sıra, aklı tam ayar, aklı yetik
Akıl hakkında eş anlamlı kelimeler
Akıl eş anlamlısı
akıl kelimesinin eş anlamlı sözcükleri : Us , Bellek , Kanı , Düşünce , Bilinç , Hafıza , Zihin , Fikir , Muhakeme
Akıl hakkında zıt (karşıt) anlamlı kelimeler
Akıl zıt anlamlısı
Akıl kelimesinin zıt anlamlı sözcükleri : Sonuç bulunamadı!
Akıl ile ilgili 28 örnek cümle
"Akıl" kelimesini bir cümle içinde kullanmak gerekirse, aşağıdaki cümleler gerçek veya mecaz anlamı ile "Akıl" kelimesinin cümle içinde kullanımına örnek gösterilebilir.
1. Bunu aklımda tutacağım
2. Bugünkü aklım olsaydı, öyle yapmazdım
3. O akıl hocasına danışmadan iş yapmaz
4. Başıma akıl hocası kesildin
5. Dört işlemi çocuğun aklı almıyor
6. Bu nasıl şey, doğrusu aklım almıyor
7. Hastamızın aklı başına geldi
8. Aklı başına geldi ama iş işten geçmişti
9. Çok aklı başında biri, işe yarar
10. Bunu yaparken aklım başımda değildi herhalde
11. Hasta önce inledi, sarardı, sonra aklı başından gitti
12. Onun her şeye aklı erer
13. Biraz aklım ermeye başladığında, babamı yitirdim
14. Dün bir ceket gördüm, aklım gitti
15. Tabanca patlayınca aklım gitti
16. Az önce bir şey aklıma düşmüştü ama neydi unuttum
17. Yine evi aklına düştü, ağlıyor
18. Parka gitmeyi çocuğun aklına getirmek işime gelmez
19. Gideceğini hiç aklıma getirmemiştim
20. Aklıma koydum, bu yaz denize gideceğim
21. Böyle şeyleri çocuğun aklına koymak doğru değildir
22. Bu söz onun aklında kalır mı, bilemem
23. Bu aklında kalsın, ilerde işine yarar
24. Söylediklerini aklımda tutacağım
25. Bu rakamları aklında tutmak pek de zor değil
26. Adam aklını kaçırmış, şimdi akıl hastanesinde
27. Aklını kaçırdın galiba, bu olur mu?
28. Bunu duyunca adam aklını kaybetti
Diğer dillerde Akıl
İngilizce: Mind
Spanish: Mente
German: Geist
French: Esprit
Italian: Mente
Akıl ile ilgili atasözleri
Aşağıda Akıl hakkında ve içinde Akıl kelimesi geçen, Akıl ile başlayan veya biten atasözleri örnek olarak verilmiştir.
Atasözü: acıklı başta akıl olmaz
Anlamı: büyük sıkıntılar içinde bulunanlar mantık dışı işler yapabilirler.
Atasözü: akçe akıl öğretir, don yürüyüş
Anlamı: imkânların fazlalığı insanların iyi işler yapmasını kolaylaştırır.
Atasözü: akıl adama sermayedir
Anlamı: bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.
Atasözü: akıl akıl, gel çengele takıl
Anlamı: bir sorunun nasıl çözümleneceğini düşünememe durumunda söylenen bir söz.
Atasözü: akıl akıldan üstündür
Anlamı: bir kimsenin aklına gelmeyen bir çare, başka birinin aklına gelebilir.
Atasözü: akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var
Anlamı: 1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır.
Atasözü: akıl için yol (tarik) birdir
Anlamı: doğruyu bulmak için aklın izleyeceği bir tek yol vardır, bu yoldan gidenlerin hepsi aynı sonuca varır.
Atasözü: akıl kişiye (adama) sermayedir
Anlamı: bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.
Atasözü: akıl olmayınca ne yapsın sakal?
Anlamı: kişi yaşlandığında olgunlaşmayıp akılsız kalmışsa çocukça işler yapar.
Atasözü: akıl para ile satılmaz
Anlamı: delice iş yapan zenginler bulunduğu gibi akıllıca iş yapan fakirler de vardır.
Atasözü: akıl yaşta değil, baştadır
Anlamı: akıllı olmanın yaşla ilgisi yoktur, bazı küçükler büyüklerden daha akıllı olabilir.
Atasözü: akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş
Anlamı: insan kendi aklını, düşüncesini başkasınınkinden üstün görür.
Atasözü: akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış
Anlamı: insan kendi aklını, düşüncesini başkasınınkinden üstün görür.
Atasözü: akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır
Anlamı: akılsız kimse iyi niyetli olsa dahi yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını hesap edemediğinden dostuna bilmeyerek fenalık edebilir, akıllı düşmanın yapacağı kötülükse akıl yoluyla sezilir ve gereken tedbir alınabilir.
Atasözü: akıllı düşününceye kadar deli çocuğunu (oğlunu) everir
Anlamı: kendilerini akıllı sananlar çok kez akılsız diye tanınanlardan daha az başarı gösterir.
Atasözü: akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer
Anlamı: atak kişi tehlikeyi göze alarak işe girişir ve çabuk sonuç alır.
Atasözü: akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını
Anlamı: çocuk akıllı ise babasından mal kalsın diye beklemez, malı kendisi kazanır; akılsızsa babası ne kadar çok mal bırakırsa bıraksın, değerini bilmez ve onu kısa zamanda bitirir.
Atasözü: akıllı, sözünü akılsıza söyletir
Anlamı: başkası adına konuşmak, insanın başını derde sokar.
Atasözü: akılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çeker
Anlamı: bir işte düşüncesizce davranan kişi her türlü olumsuz sonuca katlanır.
Atasözü: akılsız köpeği (ahmak iti) yol kocatır
Anlamı: iyice düşünülmeden, tasarlanmadan yapılmaya çalışılan iş sırasında birçok sorun ortaya çıkar ve kolay bir iş bile zorlaşır.
Akıl ile ilgili deyimler
Aşağıda Akıl hakkında ve içinde Akıl kelimesi geçen, Akıl ile başlayan veya biten deyimler örnek olarak verilmiştir.
Deyim: ağzına takılmak
Anlamı: bir sözü konuşması sırasında bilinçsiz bir biçimde sürekli söylemek.
Deyim: akıl almak
Anlamı: danışmak, görüş almak.
Deyim: akıl almamak
Anlamı: inanılacak gibi olmamak, akla uygun gelmemek.
Deyim: akıl bırakmamak
Anlamı: kafa karıştırmak.
Deyim: akıl danışmak
Anlamı: bir konuda birinin görüşünü sormak: 'O cinayeti işlemeden evvel gelip bize akıl mı danıştın?' -P. Safa.
Deyim: akıl durdurmak
Anlamı: bir şey çok şaşırtıcı olmak, insanı şaşırtmak.
Deyim: akıl erdirememek (ermemek)
Anlamı: 1) ne olduğunu anlayamamak, sırrını çözememek: 'Çalıştıkça da borcumuz azalacağına artıyor, işte buna bir türlü akıl erdiremiyorum.' -Halikarnas Balıkçısı. 2) kabul edememek.
Deyim: akıl erdirmek
Anlamı: ne olduğunu anlamak, sırrını çözmek: 'Yaşadığımız müddetçe bu muammaya akıl erdirmek bizim için pek kabil değildi.' -H. C. Yalçın.
Deyim: akıl ermek
Anlamı: anlamak, çözmek.
Deyim: akıl etmek
Anlamı: herhangi bir önlem veya çareyi zamanında düşünmek: 'Duvar saatine bakmayı akıl ettiğinde ise zihni adamakıllı bulandı.' -İ. O. Anar.
Deyim: akıl havsala almamak
Anlamı: akla mantığa sığmamak: 'Artık bu kadarını akıl havsala alamaz.' -R. H. Karay.
Deyim: akıl hocalığı taslamak
Anlamı: bir işte doğruyu, iyi olanı gösterdiğini sanmak: 'Burada akıl hocalığı taslıyorum ama ben böyle akılsızlıkları çok yapıp birkaç kere sorunla karşılaştım.' -R. Erduran.
Deyim: akıl işi değil
Anlamı: 'akla uygun değil, doğru değil' anlamında kullanılan bir söz.
Deyim: akıl öğretmek
Anlamı: birine nasıl davranacağını göstermek, yol göstermek, akıl vermek: 'Sana ne oluyor? Akıl öğretecek sen mi kaldın?' -N. Hikmet.
Deyim: akıl vermek
Anlamı: akıl öğretmek.
Deyim: akıl yürütmek
Anlamı: 1) herhangi bir konuda fikir vermek; 2) tahminde bulunmak.
Deyim: akılda tutmak
Anlamı: unutmamak.
Deyim: akıldan çıkarmak
Anlamı: 1) düşünmemek; 2) unutmak.
Deyim: akıllı geçinmek
Anlamı: kendini çok akıllı sanmak: 'Akıllı geçinen kadınlardan beklenebilecek tepkileri vermedi hiç.' -R. Erduran.
Deyim: akıllı olmak
Anlamı: gerçeklere uygun davranmak: 'Mesut olmak için akıllı olmak kifayet eder, baht, talih bunlar boş şeydir!' -M. Ş. Esendal.