8 Mart Tarihte Bugün
8 Mart tarihte bugün ne oldu? 8 Mart tarihte bugün dini olaylar, Osmanlı, ilginç olaylar, doğanlar, ölenler, önemli olaylar, Türkiye, icatlar, bilimsel gelişmeler ve dahası...
8 Mart tarihte bugün Türkiye ve dünyada neler oldu?
- 8 Mart 1010 - Firdevsi'', Şehname'' adlı epik şiirini tamamladı.
- 8 Mart 1817 - New York Menkul Kıymetler Borsası kuruldu.
- 8 Mart 1857 - ABD'nin New York kentinde 40000 dokuma işçisi, daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak Polis'in işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin, fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda, çoğu kadın 129 işçi can verdi. ABD'de kadın işçilerin bu katledilişi nedeniyle, Kopenhag'da 1910 yılında toplanan Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda 8 Mart, "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" olarak belirlendi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu da, 16 Aralık 1977 tarihinde, 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti.
- 8 Mart 1906 - Moro Krateri Katliamı: ABD askerleri, Filipinler'de bir kraterde saklanan silahsız 600'den fazla erkek, kadın ve çocuğu öldürdü.
- 8 Mart 1911 - Dünya Kadınlar Günü ilk kez kutlandı.
- 8 Mart 1917 - II. Nikolay'ın tahttan inmesine sebep olacak olan, Şubat Devrimi başladı.
- 8 Mart 1919 - İngilizler Antep'te sıkı yönetim ilan ederek; şehirde ne kadar ateşli ve yaralayıcı silah varsa, 24 saat zarfında İngiliz İşgal Kuvvetleri Kumandanlığı'na teslim edilmesini istedi.
- 8 Mart 1920 - Salih Hulusi Kezrak, Sadrazamlığa getirildi.
- 8 Mart 1921 - İspanya Başbakanı Eduardo Dato, Madrid'de Parlamento Binasından çıkarken Katalan militanlarca öldürüldü.
- 8 Mart 1931 - Kubilay Olayı'ndan sonra Menemen'de uygulanan sıkıyönetim kaldırıldı.
- 8 Mart 1933 - I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
- 8 Mart 1942 - II. Dünya Savaşı: Hollanda, Java adasında Japonlara teslim oldu.
- 8 Mart 1943 - İsmet İnönü, 7. TBMM'yi açtı ve yeniden Cumhurbaşkanı seçildi. Şükrü Saraçoğlu, Hükûmeti kurmakla yeniden görevlendirildi.
- 8 Mart 1944 - New York Metropolitan Operası, Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.
- 8 Mart 1948 - Tanımladığı bir deri hastalığı (Behçet Hastalığı) nedeniyle Dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıklar uzmanı Ordinaryüs Prof. Dr. Hulusi Behçet, kalp krizi sonucu İstanbul'da öldü.
- 8 Mart 1951 - Adnan Menderes Hükûmeti istifa etti. Bir gün sonra II. Menderes Hükûmeti kuruldu; Hükûmet'te, üç yeni bakan görev alırken, altı bakan yer değiştirdi.
- 8 Mart 1951 - Amerikalı keman virtüözü Yehudi Menuhin, konser vermek için İstanbul'a geldi.
- 8 Mart 1952 - Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.
- 8 Mart 1954 - Devletin siyasal prestijine ve mali gücüne zarar getirdiğine karar verilen ya da kişilerin özel hayatına tecavüz eden yazılar yazan gazetecilere, ağır cezalar öngören Basın Kanunu, TBMM'den geçti.
- 8 Mart 1954 - İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, bir basın açıklaması yaparak; Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.
- 8 Mart 1955 - Liselerde okutulması Millî Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında, komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Astronomi adlı ders kitabında, Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi. Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi.
- 8 Mart 1955 - Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.
- 8 Mart 1956 - İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı. "''Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir''" dedi. Basını, gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.
- 8 Mart 1957 - Siyasal Bilgiler Fakültesi eski Dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında "''Meşrutiyati, takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır''" dedi.
- 8 Mart 1957 - Mısır, Süveyş Kanalı'nı tekrar açtı.
- 8 Mart 1962 - İstanbul-Ankara-Adana seferini yapan THY'ye ait 'Kop' uçağı, Toroslar'da düştü. Sekiz yolcu ve üç kişilik mürettebattan kurtulan olmadı.
- 8 Mart 1963 - Suriye'de bir darbe sonucu, Baasçılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi. Baasçı subaylar, Şubat ayında Irak'ta da yönetimi ele geçirmiş ve Başbakan Abdülkerim Kasım öldürülmüştü.
- 8 Mart 1965 - Vietnam Savaşı: 3500 ABD Deniz Piyade askeri, Güney Vietnam'ın Da Nang sahiline çıkarma yaptı.
- 8 Mart 1966 - Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mehmet Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti. Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu. Bu soruşturma isteği üzerine, AP Milletvekili Mehmet Reşat Özarda Partisinden ihraç edildi.
- 8 Mart 1971 - Antakya'nın içme suyu kaynağına, fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet, gece yarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yaptı.
- 8 Mart 1971 - Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü'nde eğitime ara verilerek kapatıldı.
- 8 Mart 1971 - Sivas'a bağlı Yıldızeli'nde TİP İlçe Sekreteri öldürüldü.
- 8 Mart 1972 - Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes, Ankara'da hava gazıyla intihar etti. Başbakan Adnan Menderes'in oğullarından Mutlu Menderes, 1 Mart 1978'de trafik kazasında ölmüştü. 15 Mart 1996'da ise Aydın Menderes, trafik kazası sonucu felç oldu.
- 8 Mart 1974 - Paris'in Charles de Gaulle Havalimanı hizmete girdi.
- 8 Mart 1975 - İstanbul Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği (İKD)'nin kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle, ilk kez kamuya açık bir "Kadınlar Günü" kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadınlar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı ve şiirler okundu. Aynı yıl Ankara'da da kutlaması yapıldı.
- 8 Mart 1975 - TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Süleyman Demirel'le Televizyon'da yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.
- 8 Mart 1978 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, İsmail Cem'in TRT Genel Müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu Hükûmet'e bildirdi.
- 8 Mart 1979 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine; "''Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır''" dedi.
- 8 Mart 1979 - İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kendisine yöneltilen bir soru üzerine, "Türk Polis ve Jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini" söyledi.
- 8 Mart 1979 - Philips Şirketi, Compact Disc'i (CD) ilk kez halka tanıttı.
- 8 Mart 1982 - Türkiye Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı kuruldu.
- 8 Mart 1983 - Ronald Reagan, SSCB'yi "Şeytan İmparatorluğu" şeklinde adlandırdı.
- 8 Mart 1984 - Yunanistan, Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki Büyük Elçisini geri çağırdı. Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina Büyük Elçisine ülkeye dönme talimatı verdi.
- 8 Mart 1984 - Sekiz ilde olağanüstü hâl uygulanmasıyla ilgili, Olağanüstü Hal yasaları yürürlüğe girdi.
- 8 Mart 1985 - Beyrut'ta bir caminin önünde patlayan bomba, 85 kişinin ölümüne 175 kişinin de yaralanmasına yol açtı.
- 8 Mart 1987 - Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı, Feminist dergisi yayına başladı. Sahibi ve Yazı İşleri Müdürlüğü'nü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları; Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz K., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan ve Stella Ovadis idi. Dergi, Mart 1990'da yayın hayatına son verdi.
- 8 Mart 1988 - Yeni Gündem dergisi Yazı İşleri Müdürü, 7,5 yıl hapse mahkûm oldu.
- 8 Mart 1991 - Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal, bir borsa şirketine ortak oldu.
- 8 Mart 1992 - Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti; bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı ve 8 kadın gözaltına alındı.
- 8 Mart 1992 - İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.
- 8 Mart 1996 - Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırılarak; önce Sofya'ya ardından da Münih'e indirildi. Uçağı kaçıran kişinin, İngiltere'deki sevgilisinin yanına gitmek isteyen Ramazan Aydın isimli bir Türk vatandaşı olduğu anlaşıldı. Uçaktaki yolcu ve mürettebatı serbest bırakan Aydın, Alman polisi tarafından tutuklandı.
- 8 Mart 1998 - Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr. Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken; ''"İsteyen hanımlar namaza gelebilir"'' sözleri üzerine kadınlar, erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.
- 8 Mart 1999 - Star gazetesi yayın hayatına başladı.
- 8 Mart 2000 - 30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açılarak, FP'ye Genel Başkan adayı çıkarıldı. Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, adaylığını ilan etti.
- 8 Mart 2003 - İstanbul-Diyarbakır seferini yapan THY'nin RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi de yaralı kurtuldu.
- 8 Mart 2003 - Recep Tayyip Erdoğan, Siirt'te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi.
- 8 Mart 2004 - Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yönetmeliğinin gizliliğini kaldıran yasanın ardından hazırlanan yeni yönetmelik de yürürlüğe girdi. MGK Genel Sekreterliği, yönetmelikte, Başbakana bağlı bir kuruluş olarak tanımlandı.
- 8 Mart 2005 - Çeçen lider Aslan Maşadov, bir çatışmada Rus güvenlik güçlerince öldürüldü.
- 8 Mart 2006 - Papa II. Jean Paul'e yönelik suikast girişimi nedeniyle İtalya'da 24 yıl cezaevinde kaldıktan sonra 14 Haziran 2000'de Türkiye'ye iade edilen, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve "gasp" suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın, Cezaevi Müdürlüğünün "cezasını tamamladığı" yönündeki yazısı üzerine, Kartal Ağır Ceza Mahkemesince tahliyesine karar verildi.
- 8 Mart 2010 - Elâzığ'da 6 büyüklüğünde deprem oldu. 42 kişi hayatını kaybetti.
- 8 Mart 2020 - İtalya'da koronavirüsün yayılmasını durdurmak için Lombardiya bölgesi ve çevresindeki 14 kent karantinaya alındı. Ertesi gün İtalya kırmızı bölge ilan edildi ve karantina kısıtlamaları ülke geneline yayıldı.
8 Mart tarihte bugün doğumlar
- 8 Mart 1714 - Carl Philipp Emanuel Bach, Alman besteci (ö. 1788)
- 8 Mart 1822 - Ignacy Łukasiewicz, Polonyalı eczacı ve petrol sanayiici (ö. 1882)
- 8 Mart 1879 - Otto Hahn, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1968)
- 8 Mart 1883 - Franco Alfano, İtalyan müzisyen (ö. 1954)
- 8 Mart 1892 - Mississippi John Hurt, Amerikalı blues şarkıcısı ve gitarist (ö. 1966)
- 8 Mart 1895 - Juana de Ibarbourou, Uruguaylı şair (Güney Amerika'nın en ünlü kadın şairlerinden) (ö. 1979)
- 8 Mart 1897 - Herbert Otto Gille, Nazi Almanyası'nın generali (ö. 1966)
- 8 Mart 1902 - Louise Beavers, Amerikalı televizyon filmleri oyuncusu (ö. 1962)
- 8 Mart 1907 - Konstantin Karamanlis, Yunan politikacı (ö. 1998)
- 8 Mart 1911 - Hüseyin Hilmi Işık, Türk yazar (ö. 2001)
- 8 Mart 1922 - Cyd Charisse, Amerikalı dansçı ve aktris (ö. 2008)
- 8 Mart 1926 - Francisco Rabal (Paco Rabal), İspanyol aktör (ö. 2001)
- 8 Mart 1926 - Peter Graves, Amerikalı aktör (''Görevimiz Tehlike'') (ö. 2010)
- 8 Mart 1944 - Pepe Romero, İspanyol gitarist
- 8 Mart 1945 - Anselm Kiefer, Alman ressam
- 8 Mart 1957 - Ali Rıza Alaboyun, Türk siyasetçi
- 8 Mart 1957 - Cynthia Rothrock, Amerikalı sinema oyuncusu
- 8 Mart 1959 - Özhan Eren, Türk müzisyen ve yönetmen
- 8 Mart 1964 - Atilla Kaya, Türk taverna müziği sanatçısı (ö. 2008)
- 8 Mart 1967 - Aslı Erdoğan, Türk fizikçi ve yazar
- 8 Mart 1971 - Canan Hoşgör, Türk oyuncu
- 8 Mart 1973 - Anneke van Giersbergen, Hollandalı şarkıcı
- 8 Mart 1974 - Gökçe Fırat, Türk gazeteci ve yazar
- 8 Mart 1977 - Johann Vogel, İsviçreli futbolcu
- 8 Mart 1978 - Ece Vahapoğlu, Türk gazeteci, yazar ve sunucu
- 8 Mart 1979 - Bülent Polat, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu
- 8 Mart 1983 - André Santos, Brezilyalı futbolcu
- 8 Mart 1983 - Güray Zünbül Türk yelkenci
- 8 Mart 1983 - Seda Demir, Türk dizi ve sinema oyuncusu
- 8 Mart 1995 - Marko Gudurić Sırp basketbolcu
8 Mart tarihte bugün ölümler
- 8 Mart 1403 - Yıldırım Bayezid, Osmanlı'nın 4. Padişahı (d. 1360)
- 8 Mart 1844 - XIV. Karl Johan, İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kralı (d. 1763)
- 8 Mart 1869 - Hector Berlioz, Fransız besteci (d. 1803)
- 8 Mart 1874 - Millard Fillmore, ABD'nin 13. Başkanı (d. 1800)
- 8 Mart 1889 - John Ericsson, İsveçli kâşif (d. 1803)
- 8 Mart 1917 - Ferdinand von Zeppelin, Alman hava taşıtları üreticisi (d. 1838)
- 8 Mart 1921 - Eduardo Dato, İspanyol politikacı ve hukukçu (d. 1856)
- 8 Mart 1923 - Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1837)
- 8 Mart 1925 - Mehmet Seyit Bey Türk siyaset adamı ve yazar (d. 1873)
- 8 Mart 1930 - William Howard Taft, ABD'nin 27. Başkanı (d. 1857)
- 8 Mart 1941 - Sherwood Anderson, Amerikalı yazar (d. 1876)
- 8 Mart 1942 - José Raúl Capablanca, Kübalı Dünya satranç şampiyonu (d. 1888)
- 8 Mart 1944 - Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk edebiyatçı (d. 1864)
- 8 Mart 1948 - Hulusi Behçet, Türk dermatoloji uzmanı (d. 1889)
- 8 Mart 1956 - Drastamat Kanayan, Ermeni asker ve siyasetçi (d. 1883)
- 8 Mart 1959 - Bekir Sıtkı Kunt, Türk siyasetçi ve Cumhuriyet dönemi hikâyecilerinden (d. 1905)
- 8 Mart 1961 - Thomas Beecham, İngiliz orkestra yönetmeni (d. 1879)
- 8 Mart 1964 - Franz Alexander, Macar Psikosomatik Tıp'ın ve Psikoanaltik Kriminoloji'nin kurucusu (d. 1891)
- 8 Mart 1965 - Urho Castrén, Finlandiya Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı (d. 1886)
- 8 Mart 1971 - Harold Lloyd, Amerikalı aktör (d. 1893)
- 8 Mart 1972 - Erich von dem Bach, Alman asker (Nazi subayı) (d. 1899)
- 8 Mart 1972 - Yüksel Menderes, Türk siyasetçi (d. 1930)
- 8 Mart 1975 - George Stevens, Amerikalı sinema yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (d. 1904)
- 8 Mart 1975 - Joseph Bech, Lüksemburg eski başbakanı (d. 1887)
- 8 Mart 1977 - Fikret Ürgüp, Türk doktor ve hikâyeci (d. 1914)
- 8 Mart 1980 - Nusret Hızır, Türk felsefeci (d. 1899)
- 8 Mart 1993 - Billy Eckstine, Amerikalı müzisyen (d. 1914)
- 8 Mart 1999 - Joe DiMaggio, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1914)
- 8 Mart 2001 - Ninette de Valois, İrlanda doğumlu İngiliz dansçı ve koreograf (d. 1898)
- 8 Mart 2004 - Ebu Abbas, Filistin Kurtuluş Cephesi lideri (d. 1948)
- 8 Mart 2005 - Aslan Maşadov, Çeçen lider (d. 1951)
- 8 Mart 2005 - Erol Mutlu, Türk akademisyen, yazar ve yönetmen (Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinin eski Dekanlarından) (d. 1949)
- 8 Mart 2008 - Sadun Aren, Türk akademisyen ve siyaset adamı (Ankara Üniversitesi SBF eski Öğretim Üyesi) (d. 1922)
- 8 Mart 2013 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (d. 1916)
- 8 Mart 2015 - Sam Simon, Amerikalı televizyon yapımcısı ve senarist (d. 1955)
- 8 Mart 2018 - Ercan Yazgan, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve yönetmen (d. 1946)
- 8 Mart 2020 - Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1929)
8 Mart tarihte bugün özel günler
- 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
- Teknoloji Haftası (8-14 Mart)